Bệnh viêm xoang cấp thường xảy ra nhất ở nhóm xoang trước, đau là dấu hiệu cố định, có trong các dạng khác nhau, nhìn chung là dấu hiệu quan trọng, khu trú ở vùng quanh hốc mắt, góc trong hốc mắt và vùng trước trán, cảm giác nặng vùng mặt kèm với đau.
Đau nhức vùng mặt là dấu hiệu chính của viêm xoang cấp. Người bệnh thường đau thành từng cơn, có tính chu kỳ, thường đau nhiều hơn về sáng do ban đêm, các chất tiết ứ lại nhiều trong xoang.
Ảnh minh họa
Vùng bị nhức tùy theo xoang bị viêm (xoang hàm thường nhức vùng má; xoang trán hay đau nhức giữa 2 lông mày, đau nhức theo giờ nhất định, thường là 10 giờ sáng); viêm xoang sàng trước sẽ nhức giữa 2 mắt, xoang bướm thường đau nhức trong sâu, nhức vùng gáy).
Nói chung người bệnh cảm thấy đau nhiều và có cảm giác hơi nặng ở vùng má, trán, hai bên thái dương, có thể lan lên đỉnh đầu hoặc lan xuống phía răng. Ngoài cơn đau, người bệnh hay bị nhức đầu.
Chảy dịch mũi, có thể ở một bên nhưng thường xảy ra ở cả hai bên. Lúc đầu dịch có thể loãng, sau đặc dần, màu xanh hoặc vàng, có mùi và làm hoen ố khăn hoặc giấy lau mũi. Tùy thuộc vào vị trí xoang bị viêm mà dịch nhầy có thể chảy ra phía mũi hoặc xuống họng (nếu niêm các xoang trước, dịch chảy ra mũi trước. Nếu viêm các xoang sau, dịch chảy vào họng).
Triệu chứng chảy dịch làm cho người bệnh có cảm giác luôn phải khụt khịt mũi hoặc gây cảm giác khó chịu ở cổ họng luôn muốn khạc nhổ. Tùy theo mức độ bệnh nặng hay nhẹ, bệnh mới bị hay bị lâu năm, dịch nhầy sẽ có màu trắng đục, màu vàng nhạt hoặc màu xanh, có mùi hôi, khắm (hôi miệng).
Nghẹt mũi gây khó thở do mũi bị tắc nghẽn và cản trở, thường xảy ra ở hai bên, đi kèm với chảy mũi. Tùy mức độ bệnh có thể nghẹt tắc mũi mức độ nhẹ, vừa, từng lúc hay liên tục.
Nghẹt mũi thường xảy ra nhiều khi nằm và tăng lên vào ban đêm. Nhiều trường hợp làm giảm cảm giác về mùi, vị nên ăn kém ngon và có thể gây nguy hiểm trong trường hợp người bệnh không phân biệt được mùi khí, hơi độc.
Ngoài những triệu chứng cơ bản trên, người mắc bệnh viêm xoang cấp tính còn có một số các triệu chứng khác như đau tai, viêm họng, người cảm giác mệt mỏi, có thể sốt và đôi khi có cảm giác buồn nôn.
Bình thường, các lỗ của xoang thông thoáng, dịch do xoang tiết ra và không khí luôn có sự lưu thông. Khi những lỗ này bị tắc nghẽn, sự lưu thông bị ngừng trệ sẽ dẫn tới viêm xoang và đa số viêm xoang là do nhiễm trùng. Nếu bệnh chỉ diễn biến trong vòng bốn tuần, được gọi là viêm xoang cấp tính. Khi bệnh kéo dài trên tám tuần hoặc lâu hơn sẽ trở thành viêm xoang mạn tính.
Có thể viêm xoang hàm hoặc viêm xoang sàng hoặc viêm xoang trán hoặc viêm xoang bướm và có thể viêm nhiều xoang một lúc (viêm đa xoang). Trong bài viết này chỉ đề cập đến viêm xoang cấp và những vấn đề cần lưu ý.
Trong điều kiện hiện nay, khi môi trường ngày càng ô nhiễm, khói bụi, hóa chất độc hại ngày một nhiều lên, tỉ lệ người mắc bệnh viêm xoang cũng vì thế mà tăng lên đáng kể.
Khi các lỗ của xoang không thông (bị tắc nghẽn) sẽ dẫn tới viêm xoang, nguyên nhân đứng hàng đầu trong viêm xoang cấp tính là do nhiễm trùng (vi khuẩn, vi nấm, virút) từ các viêm nhiễm đường mũi, họng (viêm mũi, viêm họng, viêm amiđan…), hoặc từ bệnh răng miệng (sâu răng, viêm lợi) làm lây lan sang các xoang và gây viêm cấp.
Một số trường hợp viêm xoang cấp do dị ứng nhất là trong khói, bụi có hoá chất, phấn hoa, vi sinh vật và các chất gây dị ứng khác. Vì vậy, viêm xoang lúc này vừa có tính chất nhiễm trùng vừa có tính chất bị dị ứng với các dị nguyên lạ.
Bệnh viêm xoang cấp thường xảy ra nhất ở nhóm xoang trước, đau là dấu hiệu cố định, có trong các dạng khác nhau, nhìn chung là dấu hiệu quan trọng, khu trú ở vùng quanh hốc mắt, góc trong hốc mắt và vùng trước trán, cảm giác nặng vùng mặt kèm với đau.
Thường hơi thở có mùi hôi, nghẹt mũi và cảm giác không phân biệt mùi hay còn gọi là mất mùi là dấu hiệu thường xuyên đi kèm với viêm xoang cấp. Chảy mũi chỉ một bên, nhầy mủ vàng, có mùi hôi thối, gặp trong vi trùng yếm khí, chảy mũi làm dịu cơn đau nhưng hỉ mũi làm đau nhiều hơn.
Sờ nắn vùng hốc mắt có điểm đau chói, soi mũi thấy rõ dịch tiết mủ khu trú ở khe mũi giữa. Toàn thân có sốt, ớn lạnh, mệt, ngủ ít, tiểu ít. Nội soi mũi xoang, thấy được mủ chảy ra hay đọng ở các lỗ thông xoang ở khe mũi giữa, hình ảnh phù nề hay tắc các lỗ thông mũi xoang, mủ chảy theo khe mũi trên xuống họng.
Chụp X-quang từ tư thế Blondeau và Hirtz, hình ảnh mờ toàn bộ ổ xoang, có thể có hình ảnh mực nước hơi ở một bên xoang hàm có giá trị xác định cao. Chụp CT-Scanner vùng đầu mặt chẩn đoán xác định và phân biệt các nguyên nhân khác ở xoang.
Chủ yếu là điều trị nội khoa suốt giai đoạn cấp, kháng sinh, kháng viêm và những chất phân tán thường cho kết quả tuyệt vời bằng đường uống và tại chỗ. Phải làm cho sự dẫn lưu được dễ dàng bằng thông khe mũi giữa và bằng nhỏ thuốc tại chỗ những chất co mạch gây tê, kháng sinh, kháng viêm.
Thuốc kháng sinh trong viêm xoang: cifixim, ciprofloxacin, zinnat phối hợp metrodiazol. Thuốc kháng viêm mobic, diclophenac, neo pyrazon. Điều trị thông xoang, dẫn lưu áp dụng trong trường hợp giảm áp lực để làm dịu cơn đau, điều trị liên tục từ 2 – 3 tuần.
Điều trị dự phòng cần phải điều trị cơ địa người bệnh để tránh tái phát, nhất là điều trị dị ứng, sửa lại những bất thường ở mũi như vẹo vách ngăn bằng phẫu thuật.
Để phòng ngừa bệnh viêm xoang hiệu quả, chúng ta cần lưu ý một số điểm sau: đeo khẩu trang trước khi ra đường và làm công việc gặp nhiều bụi bặm; giữ môi trường xung quanh luôn sạch sẽ, tránh xa khói bụi, chất thải; ăn uống đủ dinh dưỡng. Đối với người mẫn cảm, cần chú ý phòng tránh phấn hoa, nấm mốc, nước hoa, thức ăn lạ, nhiều gia vị, nhiệt độ thay đổi.
Khi tắm hoặc đi bơi, nếu bị nước vào tai hoặc mũi cần biết cách để cho nước ra ngoài, ví dụ nước vào tai thì có thể nghiêng đầu nhảy để nước ra ngoài sau đó lấy tăm bông lau khô.
Nếu nước vào mũi thì không được xì cả 2 mũi liền, làm như vậy nước càng dễ vào trong, hãy lấy tay bịt một bên mũi lại và xì lần lượt từng bên một, nước sẽ bị xì ra ngoài mà không gây tổn thương cho mũi.
Hiện nay một số bể bơi ở thành phố vệ sinh kém khi chúng ta đi tắm phải cẩn thận tránh để nước vào xoang, dễ gây viêm xoang. Bệnh có thể lây lan, vì vậy không dùng chung vật dụng cá nhân với người bị viêm xoang.
Khi có các triệu chứng ban đầu như hắt hơi, chảy nước mũi, tắc mũi, cần được điều trị ngay tránh trường hợp để biến thái thành bệnh viêm xoang.